Welke trends, uitdagingen en ontwikkelingen zijn er in onderwijstechnologie?

‘The NMC Horizon Report Preview’ brengt jaarlijks trends, uitdagingen en ontwikkelingen in kaart betreffende onderwijstechnologie. Het is een consensusvisie van een groep experten. Het definitieve rapport volgt in de komende maanden. https://library.educause.edu/resources/2018/4/nmc-horizon-report-preview-2018

De trends die in 2016 al zichtbaar waren  zijn nog steeds volop in de aandacht.

Pieter van Rooij maakte volgende samenvatting. Hij is specialist leren met ict bij iXperium Centre of Expertise leren met ict. Daarnaast beleidsmedewerker ICT bij een stichting voor primair onderwijs.

http://ixperium.nl/welke-trends-uitdagingen-en-ontwikkelingen-zijn-er-in-onderwijstechnologie/

Het rapport is opgedeeld in drie thema’s:

Thema 1: Belangrijke trends die de adoptie van technologie in het hoger onderwijs versnellen

Lange termijn (>5 jr)

  1. Innovatiebevorderende cultuur
    Steeds meer scholen in het hoger onderwijs zijn gericht op het verkennen van nieuwe ideeën. Er is ruimte voor experimenten. Falen is onderdeel van het leerproces. Ondernemerschap wordt belangrijk gevonden, en elk groot idee moet ergens beginnen.
  2. Instituut- en sectoroverschrijdende samenwerking
    Steeds meer instellingen in hoger onderwijs bundelen krachten met andere hogescholen en universiteiten, maar ook met het bedrijfsleven en werkveld om samen te werken aan gemeenschappelijke doelen of bij te dragen aan gemeenschappelijke waarden. Door het bundelen van mensen en middelen kan op gebied van toegang tot middelen (o.a. technologie) en onderzoek en ontwikkeling meer worden bereikt

Middellange termijn (3-5 jr)

  1. Toename van open leermateriaal
    Open leermateriaal wordt gedefinieerd als ‘Middelen voor leren, lesgeven en onderzoek die zich in het publiek domein bevinden, of die zijn vrijgegeven voor gratis gebruik door anderen’. MIT en KHAN zijn bekende voorbeelden van partijen die leermateriaal open online beschikbaar hebben gemaakt. (Het iXperium CoE is overigens betrokken bij een Nederlands initiatief om open leermateriaal (voor MBO opleidingen en werkveld zorg en welzijn) te ontwikkelen, AllYouCanLearn)
  2. Opkomst van nieuwe vormen van interdisciplinair onderzoek
    Door slim gebruik te maken van de mogelijkheden van technologie voor onder andere het analyseren van complexe en/of grote hoeveelheden data en dynamische en interactieve tools voor visualisatie komen onderzoekers tot nieuwe vormen van wetenschappelijke publicatie. Ict en dataverwerking toevoegen aan onderzoeksgebieden die voorheen kwalitatief waren, kan spannende ontwikkelingen in het onderwijs opleveren. Dit levert wel uitdagingen in randvoorwaardelijke zin op, denk maar aan beheer en wetgeving rondom dataverwerking in een onderwijsinstelling.

Korte termijn (1-2 jr)

  1. Groeiende focus op het meten van leren
    De opkomst van software voor learning analytics, ontwikkelingen in online onderwijs, mobiel leren en leermanagement systemen zorgen ervoor dat leervorderingen en opleidingsnoden van studenten actueel en aantrekkelijk in beeld kunnen worden gebracht. Daarnaast is men bezig met vragen als: ‘Hoe meet je bijvoorbeeld vaardigheden als vakmanschap, creativiteit en samenwerking?’
  2. Het herontwerp van leeromgevingen
    Innovatie in het ontwerp van opleidingen (denk aan inzet van technologie) vraagt ook om aanpassingen in de fysieke leeromgeving. Er wordt meer flexibiliteit en mobiliteit van de fysieke leeromgeving gevraagd. Daarnaast moet de ict-infrastructuur goed op orde zijn. Ook is er aandacht voor implementatie van nieuwe technologie zoals bijvoorbeeld augmented reality en wordt steeds vaker getracht klaslokalen in te richten die lijken op de toekomstige werkomgeving van de studenten.

Thema 2: Relevante uitdagingen die de adoptie van technologie in het hoger onderwijs belemmeren

Eenvoudig op te lossen uitdagingen

  1. Afwezigheid van authentieke leerervaringen
    Steeds meer instellingen voor hoger onderwijs gaan partnerschappen aan met lokale organisaties om studenten kennis te laten maken met echte ‘problemen’ en werksituaties uit de praktijk. Dit is volgens onderzoek heel belangrijk voor de ontwikkeling van metacognitieve vaardigheden en zelfbewustzijn, hetgeen weer van groot belang is in een wereld waarin ‘leven lang leren’ de norm is.
  2. Het verbeteren van de digitale geletterdheid
    Zowel de studenten als het personeel van de onderwijsinstellingen hebben bepaalde competenties nodig op het gebied van digitale geletterdheid. Instellingen moeten zorgen voor digitaal burgerschap bij studenten, waarbij ze leren op een juiste en verantwoorde manier gebruik maken van technologie.

Lastig op te lossen uitdagingen

  1. Aanpassen van het organisatieontwerp aan de toekomst van het werk
    Om innovatief te blijven en in te kunnen blijven spelen op behoeften van bijvoorbeeld het werkveld moeten onderwijsorganisaties flexibeler worden ingericht, zo wordt in plaats van de traditionele hiërarchische structuur steeds vaker gebruik gemaakt van zelfsturende teams.
  2. Het bevorderen van digitale inclusie
    De Verenigde Naties hebben internettoegang geïdentificeerd als essentieel voor het bereiken van de doelstellingen van duurzame ontwikkeling om armoede en honger te verminderen en gezondheid en onderwijs te verbeteren wereldwijd. In ontwikkelingslanden, maar ook bijvoorbeeld in de VS hebben grote delen van de bevolking (nog) geen toegang tot snel internet.

Zeer ingewikkelde uitdagingen

  1. Economische en politieke druk
    Besparingen vanuit de overheid zorgen ervoor dat onderwijsinstellingen technologie soms eerder gebruiken om kosten te besparen dan om het onderwijs te verbeteren. Er liggen besparingskansen in het gebruik van open online leermaterialen. Een probleem hierbij is dat het leren werken met technologie vaak tijd en geld kost.
  2. De veranderende rol van de opleider
    De verschuiving naar meer studentgecentreerd, meer project- en probleemgestuurd en/of meer competentiegericht onderwijs vraagt een andere rol van de docent. De docent wordt meer coach/facilitator en heeft daartoe ook andere vaardigheden nodig dan voorheen.

Thema 3: Belangrijke technologische ontwikkelingen voor het hoger onderwijs

Korte termijn (<1 jr)

  1. Data-analyse technologie
    Bijna elke interactie via het internet wordt gevolgd, opgeslagen en gebruikt. Door gebruikmaking van data-analyse technologie is het gemakkelijk om patronen te analyseren en te identificeren. Wanneer onderwijsinstellingen bedrevener worden in het verzamelen en analyseren van data kunnen weloverwogen beslissingen worden genomen wat een student nodig heeft.
  2. Makerspaces
    Ruimte en faciliteiten bieden aan de ideeën die studenten hebben, dat is wat de makersmovement, bestaande uit o.a. artiesten, technologie-enthousiastelingen, bouwers en knutselaars, voor ogen heeft. Door te experimenteren, te itereren en te creëren met bijvoorbeeld 3D-printers, laser- en vinylsnijders, robotica, microcomputers, maar ook ‘gewoon’ karton en lijm, komen studenten in aanraking met creativiteit en probleemoplossende vaardigheden.

Middellange termijn (2-3 jr)

  1. Adaptieve leertechnologieën
    Ingegeven door de wens om gepersonaliseerd leren vorm te geven en gefaciliteerd door de opkomst van learning analytics komt er steeds meer digitaal leermateriaal op de markt dat het niveau of de leerinhoud dynamisch aanpast aan de vaardigheden van de student.
  2. Kunstmatige intelligentie
    Er worden intelligente machines gemaakt die in hun functies steeds meer op mensen lijken. Een onderdeel van kunstmatige intelligentie, machine learning, is erop gericht om computers ‘zelfstandig’ te laten ‘leren’, zonder expliciet geprogrammeerd te zijn. De onderliggende technologie ontwikkelt zich razendsnel, zodat bijvoorbeeld stemherkenning en verwerking van natuurlijke taal steeds ‘natuurlijker’ lijkt te verlopen. Kijk ook eens naar dit filmpje van de Google Assistent, waarin een kunstmatige assistent een echte natuurlijke (telefonische) conversatie lijkt te voeren met een persoon.

Lange termijn (4-5 jr)

  1. Mixed reality
    Mixed reality integreert virtuele technologie in de echte fysieke wereld. 3D objecten worden geprojecteerd in de echte wereld, waarbij in een onderwijssetting vaak gebruik wordt gemaakt van augmented reality om een laag van informatie toe te voegen aan het object. Met name daar waar studenten interacties aan kunnen gaan met de virtuele objecten is de potentiële bijdrage aan het leren groot.
  2. Robotica
    Robots worden steeds autonomer, veiliger en goedkoper. Verwacht wordt dat de ‘robotpopulatie’ in de komende jaren zal groeien naar 4 miljoen, hetgeen invloed zal hebben op bedrijfsmodellen en economieën over de hele wereld. In fabrieken, mijnen, het leger en de transportsector zijn robots al niet meer weg te denken. Het debat over welke banen verdwijnen of veranderen door de inzet van robots zal blijven voortduren.